Đây là sự kiện thường niên được Bộ Công Thương chủ trì tổ chức từ năm 2018 đến nay và đã trở thành “điểm hẹn” của các đối tác, doanh nghiệp, tổ chức liên quan, cùng nhau thúc đẩy mối quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư Việt Nam – EU đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Công Thương, Ông Nguyễn Hoàng Long khẳng định EU là đối tác hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực thương mại, đầu tư, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế – xã hội, hội nhập và chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam. Đồng thời đánh giá cao kết quả tăng trưởng và những chuyển biến tích cực trong trao đổi thương mại giữa hai Bên thời gian qua, với đòn bẩy mạnh mẽ từ Hiệp định Thương mại tự do EVFTA, đặc biệt đáng ghi nhận trong bối cảnh khu vực thị trường bất ổn, chuỗi cung ứng và kinh tế đối mặt với nhiều khó khăn.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh với ưu thế lớn từ Hiệp định EVFTA và tới đây là EVIPA, Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi đẩy mạnh hợp tác thương mại, thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ, các dự án hỗ trợ từ phía các đối tác EU để đẩy mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng xanh và số, trong đó có sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, chuyển đổi công nghệ cao trong sản xuất, giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng những tiêu chuẩn của EU, tham gia sâu, bền vững vào chuỗi giá trị.
Chương trình năm nay đi sâu khai thác khía cạnh bền vững trong mối quan hệ song phương và nỗ lực ứng phó trước các thách thức từ hàng rào phi thuế quan, phòng vệ thương mại; tập trung phổ biến, hướng dẫn doanh nghiệp thích ứng với những quy định chính sách mới; đồng thời gợi mở những hướng đi hợp tác thương mại, đầu tư trong những lĩnh vực hai Bên cùng quan tâm, cũng như phù hợp với xu thế hiện nay như kinh tế xanh và số, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi năng lượng…
Theo Eurostat, EU nhập khẩu hàng hoá từ Việt Nam trong 8 tháng năm 2024 đạt 34,9 tỷ EUR, tăng gần 11% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm thị phần 2,2%. Việt Nam hiện đứng vị trí Top 10 nhà cung ứng hàng hóa ngoại khối lớn nhất cho EU và là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong khối ASEAN.
Đại sứ, Trưởng Phái đoàn EU tại Việt Nam, Ông Julien Guerrier trong bài phát biểu tại sự kiện cũng đặc biệt ghi nhận vai trò của thực thi Hiệp định EVFTA và đánh giá cao cơ hội hợp tác giữa hai Bên trong chuyển đổi năng lượng, điển hình là việc triển khai JETP để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các mục tiêu về giảm phát thải. Đây là lĩnh vực thế mạnh và trọng tâm trong chính sách của EU, đồng thời cũng phù hợp với định hướng chiến lược phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam.
Trao đổi quan điểm tại Diễn đàn, dưới góc nhìn của phía doanh nghiệp châu Âu, Ông Nguyễn Xuân Thắng – Phó Chủ tịch EuroCham đánh giá cao triển vọng và lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi xanh với tiềm năng năng lượng tái tạo dồi dào; đồng thời bày tỏ nhiều kỳ vọng từ thị trường. Phía EuroCham cũng ghi nhận nỗ lực và cam kết của Chính phủ Việt Nam trong thúc đẩy một nền kinh tế xanh, phát triển bền vững; đây là tầm nhìn chung giúp tăng cường sức hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam và kỳ vọng với định hướng này hai Bên sẽ đạt được những chuyển biến tích cực hơn nữa trong các hoạt động hợp tác song phương thời gian tới.
Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan, sau 4 năm thực thi Hiệp định EVFTA, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU liên tục tăng: từ 48,9 tỷ USD năm trước khi Hiệp định có hiệu lực lên 63,7 tỷ USD vào năm thứ 4 Hiệp định có hiệu lực, với mức tăng trưởng bình quân 7%/năm; trong đó xuất khẩu sang thị trường EU tăng bình quân 8,7%/năm, nhập khẩu từ thị trường EU tăng bình quân 2,8%/năm. EU hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba và thị trường nhập khẩu lớn thứ năm của Việt Nam.
Về phía đơn vị quản lý nhà nước, Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, bà Nguyễn Thị Lâm Giang tham luận về chính sách, định hướng về sản xuất bền vững và giảm phát thải của Việt Nam, khả năng hợp tác với EU và khuyến nghị doanh nghiệp.
Tại sự kiện, các doanh nghiệp Việt Nam và châu Âu cũng đã trực tiếp chia sẻ nhiều thực tiễn tốt, cũng như hành trình xanh hóa, tăng trưởng bền vững trong sản xuất, kinh doanh như giải pháp logistics thông minh trong thương mại điện tử của Viettel Post hay chương trình hỗ trợ các đối tác trong chuỗi cung ứng của H&M.
Thảo luận tại phiên tọa đàm, các diễn giả trong nước và quốc tế cũng phân tích không ít thách thức đặt ra trước tình hình kinh tế vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất ổn, cùng xu hướng tăng cường những quy chuẩn thương mại xanh, bền vững; theo đó đưa ra cảnh báo và khuyến nghị giải pháp thiết thực, kịp thời. Hàng loạt các chính sách, quy định đáng lưu ý như Cơ chế điều chỉnh carbon biên giới (CBAM), Quy định về chuỗi cung ứng chống phá rừng (EUDR), Chỉ thị thẩm định chuỗi cung ứng (CS3D)…đi vào áp dụng được nhận định sẽ tác động đáng kể đến hoạt động thương mại, đầu tư hai Bên. Ở một khía cạnh khác, việc đáp ứng yêu cầu về tính bền vững, tính “trách nhiệm” cũng tạo ra cơ hội phát triển mới cho doanh nghiệp, giúp khai thác hiệu quả hơn lợi thế cho hàng hóa xuất khẩu, qua đó nâng cao giá trị & thương hiệu sản phẩm.
Tại diễn đàn, các diễn giả trong nước và quốc tế đưa ra các khuyến nghị, giải pháp thiết thực nhằm giúp DN Việt đáp ứng tốt các chính sách, quy định từ EU như: Cơ chế điều chỉnh carbon biên giới (CBAM); Quy định về chuỗi cung ứng chống phá rừng (EUDR); Chỉ thị thẩm định chuỗi cung ứng (CS3D)… Việc đáp ứng yêu cầu trên giúp khai thác hiệu quả hơn lợi thế cho hàng hóa xuất khẩu, qua đó nâng cao giá trị & thương hiệu sản phẩm.
Trúc Phương